Với quan điểm tạo môi trường thu hút đầu tư phát triển kinh tế nông lâm nghiệp đa giá trị, du lịch liên kết chuỗi sản xuất gắn với chế biến thị trường, góp phần ổn định đời sống cho đồng bào dân tộc và phát huy tiềm năng lợi thế, nguồn lực của địa phương để sớm đưa huyện Kỳ Sơn thoát nghèo, phát triển bền vững, ý tưởng ban đầu chương trình hỗ trợ huyện Kỳ Sơn đưa ra 5 định hướng gắn với những giải pháp cụ thể, đó là: (1) Phục hồi và nâng cao giá trị đa dụng của rừng: trong đó thực hiện phát triển lâm sản ngoài gỗ, dược liệu dưới tán rừng như mô hình phát triển chuỗi tre luồng, trồng sa nhân, quế, cánh kiến đỏ, trẩu... , chi trả dịch vụ môi trường rừng; (2) Phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp bền vững gắn với bảo quản, chế biến theo chuỗi: Khảo sát và xác định sản phẩm chủ lực của địa phương gắn với xây dựng chuỗi giá trị, chế biến (như chè san tuyết, măng đắng, mây tre đan, chưng cất tinh dầu gừng...), đề xuất vùng chuyên canh có ứng dụng khoa học kỹ thuật đi kèm với đào tạo tập huấn và xây dựng chứng nhận, quảng bá sản phẩm; (3) Phát triển trồng trọt, chăn nuôi theo hướng tập trung, áp dụng khoa học kỹ thuật nhằm nâng cao năng suất, giá trị sản phẩm: bằng việc hình thành các vùng sản xuất chuyên canh gắn với phát triển cơ sở chế biến, tiêu thụ (chè san tuyết, mận, gừng, gà đen, cá nước lạnh...), tiến hành sản xuất theo hướng liên kết (tổ hợp tác, hợp tác xã), hướng dẫn, đào tạo nghề, xây dựng chứng nhận/chỉ dẫn địa lý sản phẩm và thị trường phân phối; (4) Phát triển du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng mang đậm bản sắc dân tộc gắn với du lịch văn hóa, tri thức bản địa: Phát triển cơ sở hạ tầng, hợp tác với cộng đồng nâng cao chất lượng dịch vụ, sản phẩm du lịch độc đáo (du lịch mạo hiểm chinh phục đỉnh Puxailaileng, trải nghiệm làng nghề dệt thổ cẩm của người Thái, rèn đúc người H’Mông, đan lát của người Khơ Mú...), bảo tồn phát huy bản sắc văn hoa dân tộc thông qua các mô hình câu lạc bộ Khắc - luồng - cồng chiêng - nhảy sạp, hát dân ca ví dặm, hương ước, quy ước..., đào tạo nhân lực phục vụ và quảng bá du lịch; (5) Ổn định dân cư, phòng chống thiên tai: đánh giá nguy cơ xảy ra rủi ro thiên tai, thực hiện phục hồi và phát triển rừng, xây dựng công trình, phi công trình, bố trí dân cư an toàn, tăng cường nâng cao nhận thức cho người dân và có kế hoạch cụ thể ứng phó với thiên tai.

Để hiện thực hóa chương trình hỗ trợ với những định hướng và giải pháp trên thì cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị trong Bộ, địa phương, tổ chức quốc tế, doanh nghiệp và các đơn vị liên quan khác và các nguồn lực về tài chính, kỹ thuật, con người. Trong thời gian tới, Cục Lâm nghiệp sẽ tiếp tục phát triển ý tưởng chương trình hỗ trợ huyện Kỳ Sơn chi tiết, nghiên cứu, khảo sát thực tế tại địa phương, tham vấn các bên liên quan và hoàn thiện đề xuất hỗ trợ trình Bộ trưởng ban hành dự kiến vào tháng 11/2023.

Kết thúc cuộc họp, một lần nữa, Bộ trưởng đưa ra câu chuyện gợi mở “Con cá, cần câu, cách câu và THÁI ĐỘ CÂU CÁ” thay cho lời kết luận. Cơ hội, kỹ năng và thái độ là ba yếu tố quan trọng để hướng đến sự thành công. Đối với Kỳ Sơn, cơ hội, tiềm năng để phát triển kinh tế nông nghiệp rất rộng mở, chương trình hỗ trợ này kỳ vọng sẽ cung cấp những kỹ năng, điều kiện toàn diện về tài chính, tiến bộ khoa học kỹ thuật, đào tạo tập huấn, nâng cao năng lực trong sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp và thêm nữa là sự sẵn sàng, sự tích cực, sự quyết tâm vào cuộc của các bên từ trung ương, địa phương đến từng người dân Kỳ Sơn và sự đồng hành, phối hợp chặt chẽ của các tổ chức quốc tế, doanh nghiệp chắc chắn sẽ biến “điều ước” của Bộ trưởng “đưa vùng cao Kỳ Sơn lên một tầm cao mới” sớm thành hiện thực.